Kolaż składający się z logotypów: Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Wielkopolski, Instytucji Kultury Samorządu Województwa Wielkopolskiego

Wystawa stała poświęcona kobietom uwięzionym i zamordowanym w Forcie VII w Poznaniu

Muzeum Martyrologii
Wielkopolan - Fort VII
Wystawa stała poświęcona kobietom uwięzionym i zamordowanym w Forcie VII w Poznaniu
Wystawa stała poświęcona kobietom uwięzionym i zamordowanym w Forcie VII w Poznaniu

Wystawa stała poświęcona kobietom uwięzionym i zamordowanym w Forcie VII w Poznaniu

Tytułem ekspozycji jest fragment wiersza napisanego przez Irenę Bobowską, uwięzioną w Forcie VII, następnie we Wronkach i Berlinie, ściętą na gilotynie w więzieniu Berlin – Plötzensee 26 września 1942 roku. Wystawa zlokalizowana jest w dawnych celach dla kobiet nr 16 i 17.

Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII posiada informacje o około pięciuset kobietach uwięzionych i zamordowanych w Forcie VII lub wywiezionych do innych obozów i więzień III Rzeszy. Wiadomo jednak, że było ich znacznie więcej. Pierwsze uwięziono na przełomie lat 1939 – 1940 w następstwie obław i łapanek ulicznych. Potem pojawiają się kobiety aresztowane w związku z prowadzoną przez nie działalnością konspiracyjną. W obozie zamykano też kobiety z rodzin osób podejrzewanych o taką działalność.

W Forcie VII umieszczano je w celach numer 16, 17, 18 i 19, znajdujące się na poziomie -1. Tuż obok celi nr 16 znajdował się karcer. Wiadomo także, że mniejsze grupy kobiet przetrzymywane były przez pewien czas w celi nr 56, a może także 55 na poziomie 0. Znane są wspomnienia kobiet uwięzionych w izolatce (cela 72) oraz w celi nr 62, a także w innych miejscach, na różnych poziomach Fortu VII, których lokalizacja nie jest znana.

Fort nie był przystosowany do dłuższego przetrzymywania większej liczby kobiet. Nie było wydzielonego oddziału żeńskiego. We wspomnieniach pojawiają się informacje, że w obozie były także wachmanki (strażniczki) przydzielone do pilnowania cel żeńskich. Zazwyczaj kobiety wywożono z Fortu VII do innych więzień i obozów koncentracyjnych, bardzo często do Ravensbrück.

Co najmniej kilkadziesiąt kobiet zostało w Forcie VII zamordowanych lub zmarło z powodu chorób, pobicia, wycieńczenia. Wiele zginęło w innych obozach oraz więzieniach. Liczba ta pozostaje nadal nieznana.

Ze względu na to, że niemiecka dokumentacja dotycząca obozu w Forcie VII uległa zniszczeniu pod koniec II wojny światowej, Muzeum Martyrologii Wielkopolan posiada niepełny wykaz więźniarek zamordowanych przez Niemców na terenie Fortu VII lub przeniesionych do innych obozów i więzień, tam zamordowanych, zmarłych z wycieńczenia, zaginionych. Lista ta wciąż wymaga uzupełniania. Wszystkich, którzy posiadają jakiekolwiek informacje, dokumenty, fotografie dotyczące więźniów niemieckiego obozu w Forcie VII prosimy o kontakt z Muzeum.

Wystawa powstała w ramach zadania: „PAMIĘCI WSZYSTKICH TYCH, KTÓRYCH NAZWISKA ZATARŁ JUŻ CZAS, ZOSTANIE PAMIĘĆ ICH OFIARY”. Przygotowanie i budowa zespołu wystaw dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorządu Województwa Wielkopolskiego.

Proponowane

12.06
2024
Wystawa została otwarta w przypadającą 12 czerwca 2024, osiemdziesiątą  rocznicę wykonania wyroku śmierci na Józefie Vog...
23.04
2024
Na wystawę składa się kilkadziesiąt wielkoformatowych, archiwalnych fotografii, wykonanych m.in. przez Kazimierza Greger...
24.02
2024
Wystawa przygotowana i udostępniona w 80. rocznicę śmierci Floriana Marciniaka, pierwszego komendanta Szarych Szeregów.

Dofinasowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Logo Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Logo UE