Wystawa upowszechnia wiedzę o zwycięskim powstaniu wielkopolskim w rocznicę jego stulecia i jest ważnym elementem upamiętnienia setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku. W poszczególnych modułach wystawy zwiedzający będą mogli poznać historię XIX-wiecznej drogi Wielkopolan do niepodległości, dzieje powstania wielkopolskiego, udział wojsk wielkopolskich w walkach o granice Rzeczypospolitej oraz sposoby kultywowania pamięci o zwycięskim zrywie.
Ekspozycję stworzono z myślą o mieszkańcach największych polskich miast, w których będzie prezentowana od końca grudnia 2018 do czerwca 2019 roku. Po jej inauguracji w Poznaniu, czas by obejrzeli ją mieszkańcy Warszawy. Na pl. Zamkowym wystawę będzie można oglądać od 28 grudnia 2018 do 11 stycznia 2019 roku. Następnie wystawa powędruje do Krakowa, Świętochłowic, Wrocławia, Zielonej Góry, Gdańska, Bydgoszczy, Torunia i Białegostoku.
Działania niepodległościowe, w tym przygotowania do powstania, trwały cały rok 1918, ze szczególnym nasileniem w listopadzie i grudniu. Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku. Dzień wcześniej do Poznania przyjechał Ignacy Jan Paderewski. Jego powitanie przez poznaniaków zamieniło się w wielką, patriotyczną manifestację. Walki rozpoczęły się następnego dnia. Powstańcze oddziały formowały się w całej Wielkopolsce, opanowując miejscowości i obszary na czterech frontach: północnym, południowym, zachodnim i południowo-zachodnim. Na czele najpierw stanął kapitan Stanisław Taczak.
15 stycznia dowództwo nad walczącą Wielkopolską przejął generał Józef Dowbor-Muśnicki. 16 lutego rozejm w Trewirze zawiesił działania zbrojne w Wielkopolsce. Jednak strona niemiecka nie pogodziła się z jego warunkami i walki trwały aż do podpisania traktatu wersalskiego 28 czerwca 1919 roku. Powstanie wielkopolskie było jedynym tak dużym, zwycięskim i skutecznym zrywem w historii Polski. Do jego sukcesu przyczyniła się postawa Wielkopolan – powstanie było zrywem obywatelskim – przyłączyły się do niego wszystkie warstwy społeczne.
Wielkopolanie nie poprzestali na działaniach na terenie swojego regionu. Uczestniczyli aktywnie w powstaniach śląskich, obronie Lwowa, wojnie polsko-bolszewickiej. Po 125 latach zaboru, po kilkudziesięcioletniej presji germanizacyjnej, Wielkopolska wniosła bardzo ważny wkład w odzyskanie niepodległości i stała się silnym regionem odrodzonej Polski. Powstanie Wielkopolskie miało zasięg regionalny (Wielkopolska, Kujawy, Ziemia Lubuska), ale znaczenie narodowe!
Wystawa została przygotowana przez Wielkopolskie Muzeum Niepodległości we współpracy z ponad 20 wielkopolskimi instytucjami muzealnymi, naukowymi, bibliotecznymi oraz organizacjami społecznymi, zajmującymi się pamięcią o powstaniu wielkopolskim. Współorganizatorem części warszawskiej jest Dom Spotkań z Historią.
Współorganizatorem wystawy jest Muzeum Narodowe Rolnictwa w Szreniawie. Sfinansowano ją ze środków Miasta Poznania i Samorządu Województwa Wielkopolskiego oraz IPN, Archiwum Państwowego oraz z Programu „Niepodległa”.
KATALOG WYSTAWY:
PREZENTACJA WYSTAWY:
KRAKÓW | ŚWIĘTOCHŁOWICE | WROCŁAW | GDAŃSK
