Zapraszamy do udziału w pierwszej prelekcji w ramach cyklu „Historia w Muzeum”. Spotkanie w Muzeum Powstania Wielkopolskiego odbędzie się 28 stycznia o godz. 16:00.
Powstańcy Wielkopolscy w polskim lotnictwie w latach 1921-1925
Oczywistą cechą konfliktów zbrojnych jest rozbudowa armii. Konflikty jednak ostatecznie się kończą, a armie redukują. W przypadku powstania wielkopolskiego 1918-1919 sytuacja jest szczególna. Trudno mówić o redukcji sił powstańczych, bowiem były one potrzebne w procesie zbrojnego kształtowania się polskiej granicy wschodniej. Dopiero więc pod koniec 1920 i na początku 1921 roku powstańcy wielkopolscy stanęli przed wyborem dalszej ścieżki życiowej.
Niektórzy, jak pierwszy dowódca powstania płk Stanisław Taczak, pozostali w Wojsku Polskim. Część z nich odnajdujemy w Wojskach Lotniczych. Celem wystąpienia ma być omówienie najciekawszych przypadków. Nie zabraknie najbardziej znanych lotników-powstańców wielkopolskich, czyli Wiktora Pniewskiego i Józefa Mańczaka. Omówione zostaną też przypadki powstańców-lotników znanych nieco mniej (np. Antoniego Bartkowiaka i Józefa Jakubowskiego), jak i niemal nieznanych – np. Jana Kasprzaka. Uzupełnienie będzie stanowić przywołanie losów personelu pomocniczego. Po uczestnictwie w zrywie narodowowyzwoleńczym w Wielkopolsce mniej lub bardziej przypadkowo trafiali do polskiego lotnictwa. Poszczególne przypadki mają na celu zwrócić uwagę na przeplatanie się losów powstańców wielkopolskich i polskiego lotnictwa pierwszych lat pokoju. Byli powstańcy służyli jako piloci, obserwatorzy oraz mechanicy w lotnictwie wojskowym i pracowali w lotnictwie pasażerskim w charakterze pilotów cywilnych. Nie brakowało ich w technicznych komórkach polskiego lotnictwa – zarówno żołnierzy, jak i pracowników cywilnych. Ta sytuacja stanowi kolejny dowód na to, że czyn powstańców wielkopolskich odegrał wielką rolę dla utworzenia i ukształtowania się polskiego lotnictwa.
- Data: 28 stycznia
- Godzina: 16:00
- Miejsce: Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 (St. Rynek 3)
- Udział: bezpłatny
dr Mariusz Niestrawski – historyk i muzealnik, członek Stowarzyszenia Muzeów Sztuki Inżynieryjnej. Absolwent Wydziału Historycznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (kierunek historia). W 2014 roku uzyskał doktorat (tytuł pracy Polskie Wojska Lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego 1918-1921). Odznaczony odznaką honorową „Zasłużony działacz kultury”. W latach 2010-2012 w Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 (oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych). Od 2012 do 2014 roku adiunkt w Muzeum Armii „Poznań” (oddział WMWN). W czasie pracy w WMWN był jednym z kuratorów wystawy czasowej Z Ławicy na wschód oraz autorem wystawy Lotnicy Armii „Poznań”. W latach 2014-2017 tłumaczył książki dla wydawnictwa Napoleon V. Od 2015 r. w Muzeum Narodowym Rolnictwa w Szreniawie. Autor wystaw czasowych, organizator konferencji naukowych i popularnonaukowych, kurator wystaw stałych, w tym ekspozycji „Agrolotnictwo”. Uczestniczył w realizacji nagradzanych muzealnych projektów: Działań upamiętniających i popularyzujących postać generała Dezyderego Chłapowskiego, wystawy czasowej Streng verboten. Wielkopolska wieś w latach 1939-1945 oraz konferencji „Szkoła im. Haliny – 150-lecie otwarcia szkoły rolniczej w Żabikowie”. Jest autorem dwutomowej pracy Polskie Wojska Lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego 1918-1921, książek: Lotnictwo w wojnie polsko-ukraińskiej 1918-1919 i III. Dywizjon Lotniczy w obronie Lwowa w sierpniu 1920 roku, a także publikacji popularnonaukowej Polskie Wojska Lotnicze 1918-1920. Spod jego pióra wyszedł też szereg podejmujących historię lotnictwa artykułów naukowych i popularnonaukowych, publikowanych w formie tradycyjnej (m.in. „Kronika Miasta Poznania”, „Kronika Wielkopolski”) oraz internetowej. Współpracował z Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej, Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie, Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, Wielkopolskim Muzeum Niepodległości oraz Instytutem Pamięci Narodowej.
