W sobotę 9 września obchodziliśmy 84. rocznicę jednej z najważniejszych bitew w historii oręża polskiego, bitwy nad Bzurą. Za nami piknik militarnym pn. “Armia “Poznań” .
W ramach wydarzenia na uczestników czekał sprzęt i uzbrojenie używane przez Armię „Poznań” podczas bitwy nad Bzurą. Chętni mogli również usłyszeć jego szczegółowe i specjalistyczne omówienie. Na parkingu przed Muzeum zaprezentowaliśmy: samochód pancerny wz. 1934, Tankietkę TKS , 40 mm armatę przeciwlotniczą wz. 1936 Bofors, 75 mm armatę polową wz. 1902/26 (tzw. prawosławna lub putiłówka), rower wojskowy Łucznik typ XX oraz pojazd przeciwników:Leichter Panzerspähwagen Sd.Kfz.222.
Jedną z atrakcji był pokaz wyszkolenia polskiej kawalerii – pododdział w barwach 15. Pułk Ułanów Poznańskich. Zaprezentowane zostały wyjątkowe umiejętności polskich ułanów: poruszania się konno, walki szablą oraz lancą i niesamowitej więzi pomiędzy jeźdźcem a koniem. Na szczególną uwagę zasługiwało umundurowanie polskich kawalerzystów, którzy w czasie pokoju prezentowali barwne otoki czapek oraz kolorowe proporczyki na mundurach i lancach. W momencie próby, walki w obronie ojczyzny, przywdziali mundury polowe, maskujące, bez żadnych kolorowych zdobień.
Ważnym elementem pikniku było złożenie kwiatów pod tablicą upamiętniającą żołnierzy “Armii Poznań” oraz zapalenie symbolicznych zniczy. Formą upamiętnienia był również spacer historyczny «Armia „Poznań” – historia i pamięć» . W jego trakcie Jarosław Bączyk, kierownik Muzeum Armii “Poznań” opowiedział uczestnikom o kampanii wrześniowej oraz zaprowadził na groby żołnierzy na Poznańskiej Cytadeli, gdzie również zapłonęły znicze.
Przez czas trwania pikniku w fosie, w górnej części tzw. Małej Śluzy, na najmłodszych czekały liczne atrakcje. Na stoisku Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości dzieci i dorośli mogli zaangażować się w patriotyczne aktywności. Najpopularniejszym działaniem była możliwość złożenia własnej rogatywki – polskiej czapki wojskowej. Dodatkowo swój namiot promocyjny zaprezentowali żołnierze z 12. Wielkopolskiej Brygady Obrony Terytorialnej im. gen. bryg. Stanisława Taczaka. Była to okazja, do poznania współczesnego umundurowania i uzbrojenia żołnierzy Wojska Polskiego. Na śmiałków czekał również ułański rumak z szablą i lancą. Stowarzyszenia Parva Patria przybliżyło przedwojenne zagadnienia z komunikacji na odległość, pierwszej pomocy oraz historię wyjątkowej formacji, jaką było Przysposobienie Wojskowe Kobiet.
Wszyscy chętni mogli zwiedzić oddział Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości. Muzeum Armii „Poznań” to nasz mały, wielki oddział, w którym prezentowana jest wyjątkowa ekspozycja, która rozszerza opowieść, przedstawiając oryginalne artefakty z pól bitewnych nad Bzurą oraz pamiątki po żołnierzach i dowódcach Armii “Poznań”. Dodatkową atrakcją jest możliwość zobaczenia oryginalnych wnętrz korytarza kazamatowego, stanowiącego relikt XIX-wiecznego Fortu Winiary. Korytarz ten stanowił pierwotnie Estakadę Zachodnią twierdzy, służącą do komunikacji pomiędzy fortem a Małą Śluzą (dziś już nieistniejącą) oraz znajdującym się za nią Fortem św. Wojciecha (Hakego, obecnie teren Collegium Da Vinci).
Armia „Poznań” była jedną z siedmiu polskich armii przewidzianych do obrony granic kraju w obliczu agresji niemieckiej. Formalnie utworzona została 23 marca 1939, a na jej dowódcę powołano gen. dyw. Tadeusza Kutrzebę – jednego z najwybitniejszych oficerów sztabowych tego okresu. W bitwie, do której doszło nad Bzurą (9 – 16 września), naprzeciw dwóch armii „Poznań” i „Pomorze” stanęły jednostki niemieckiej 8. i 10. Armia z Grupy Armii „Południe”, wydzielone związki taktyczne 4. Armii z Grupy Armii „Północ” oraz lotnictwo 1. i 4. Floty Powietrznej. Mimo zaskoczenia i początkowych sukcesów strony polskiej, Niemcy stopniowo opanowali sytuację, koncentrując w tym rejonie znaczne siły. Los polskich oddziałów, okrążonych w kotle nad Bzurą, dokonał się w dniach 17 – 22 września. Gen. Kutrzeba formalnie rozwiązał Armię „Poznań” rozkazem z 21 września 1939. Te jednostki, które poprzez Puszczę Kampinoską zdołały przebić się do Warszawy, broniły jej aż do honorowej kapitulacji, która nastąpiła tydzień później.
Bitwa nad Bzurą była największym starciem kampanii wrześniowej, w którym uczestniczyło przeszło 650 tys. żołnierzy, z czego ok. 225 tys. po stronie polskiej. Spośród 115 tys. żołnierzy Armii „Poznań” do stolicy przedostało się zaledwie ok. 12 tys., zginęło niemal 9,5 tys., a 19 tys. odniosło rany. Mimo, iż rezultatem zmagań było prawie całkowite zniszczenie dwóch polskich armii, bitwa przyczyniła się do opóźnienia kapitulacji Warszawy, pośrednio zaś – Lwowa, utrzymania połączeń z Rumunią oraz utrudnienia działań niemieckich na Lubelszczyźnie. Odegrała też ważną rolę polityczną i moralną w dalszej fazie walki z najeźdźcą.
