Hospicjum Palium, Fundacja Orszak Trzech Króli i Zenon Wechmann – to tegoroczni laureaci nagrody Stukot’56- odgłosy Czerwca, zorganizowanej już po raz drugi przez Wielkopolskie Muzeum Niepodległości w Poznaniu wraz z Grupą MTP i partnerami. Uroczysta Gala odbyła się w przeddzień 67.rocznicy Czarnego Czwartku w przestrzeni historycznej iglicy targowej. Przyznawana w trzech kategoriach nagroda STUKOT’56 ma służyć promocji wartości, w imię których protestowano w Poznaniu 28 czerwca 1956 roku, a jej laureaci są „stukotem dla współczesnych”, swoimi dokonaniami świadczą o uniwersalnych wartościach Czerwca urzeczywistniając je w naszych czasach.
W tym roku wydarzeniu towarzyszyło odsłonięcie wystawy pt. „Monumentalna architektura Targu Poznańskiego w fotografii Romana Stefana Ulatowskiego” prezentującej nieznane zdjęcia przedwojennego poznańskiego artysty fotografika znajdujące się w zbiorach Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości. Poznański trębacz i kompozytor Maciej Fortuna wraz z przyjaciółmi wykonał premierowo specjalnie przygotowaną z okazji Gali kompozycję słowno-muzyczną pt. „Człowiek 1956”, w której wykorzystano archiwalne zdjęcia i nagrania oraz dźwięki zarejestrowane współcześnie w halach fabrycznych HCP.
Przemysław Terlecki, Dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległość podkreślił, że: „Mamy dzisiaj dwóch bohaterów tej nagrody: żyjących wśród nas uczestników Poznańskiego Czerwca 1956, a także tych, którzy współcześnie w swojej działalności społecznej charytatywnej, publicznej niosą uniwersalne i aktualne w każdych czasach przesłanie Poznańskiego Czerwca: wołanie o Boga, o wolność, o prawo i chleb”.
Wojewoda Michał Zieliński powiedział, że dla nas współczesnych odgłos stukotu butów jest odgłosem wolności. Historie takie jak „czarny czwartek” uczą postaw, godnego życia opartego na wzajemności. Poznański Czerwiec miał pozostać zapomnianym epizodem, a stał się symbolem.
Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego Wojciech Jankowiak, przypomniał, że protestujący w 1956 roku nie spodziewali się, że rozpoczęli wieloletni proces odzyskiwania niepodległości. To Wam, zwrócił się do kombatantów Marszałek – zawdzięczamy wolność, a my jako kolejne pokolenia jesteśmy winni niezapomnianą pamięć.
Przewodniczący Wielkopolskiej Solidarności Jarosław Lange, nawiązując do nazwy nagrody podkreślił „ten stukot dociera do naszych serc, umysłów i sumień z pytaniem o istotę człowieczeństwa, o bohaterstwo”. Pogratulował laureatom: „To wasze człowieczeństwo, wasze bohaterstwo jest dla nas wzorem”. Głównym organizatorem obchodów 67. Rocznicy Czerwca 1956 jest Miasto Poznań, reprezentujący je Zastępca Prezydenta Bartosz Guss podziękował za inicjatywę nagrody, która honoruje współczesnych bohaterów. Na zakończenie zaprosił na jutrzejsze całodzienne uroczystości w Poznaniu. W trakcie Gali Nagrody Wielkopolskie Muzeum Niepodległości otrzymało dar od Michała Błaszkiewicza, którego ojciec Ryszard był twórcą medalu na 25 rocznicę Czerwca 1956. Błaszkiewicz, przekazał matryce tego medalu Muzeum.
Nagroda ma charakter symboliczny, jest nią statuetka w kształcie okuloka autorstwa poznańskiego artysty rzeźbiarza Romana Kosmali. Czerwiec ’56 to bowiem stukot drewnianych chodaków – okuloków, w jakich szli protestujący robotnicy i robotnice. Dźwięk, który niósł się przez miasto pozostał w pamięci świadków tamtych dramatycznych wydarzeń. Patronem honorowym nagrody są żyjący Bohaterowie Czerwca.
Statuetka przyznawana jest przez Kapitułę w trzech kategoriach: Za wolność, O Boga, Za Prawo i chleb. Są to wartości wypisane na Pomniku Ofiar Czerwca, którego dumne krzyże znajdują się w samym sercu Poznania i są jednym z jego symboli.
W tym roku Kapituła po rozpatrzeniu blisko kilkudziesięciu zgłoszeń nadesłanych przez formularz zgłoszeniowy strony Stukot56.pl postanowiła nagrodzić:
W kategorii O Boga – Fundację Orszak Trzech Króli
W kategorii „ O Boga” decyzją Kapituły, za konsolidowanie lokalnych społeczności, budowanie wspólnoty wokół historii i tradycji, na fundamencie uniwersalnych wartości chrześcijańskich, za dzielenie się i propagowanie Dobra, nagrodę otrzymuje Orszak Trzech Króli organizowany w uroczystość Objawienia Pańskiego, zwaną też świętem Trzech Króli.
Ta piękna inicjatywa świętowania, która łączy mieszkańców, buduje mosty międzypokoleniowe, ma swoje źródło w spotkaniu jasełkowym, najpierw w szkole „Żagle” prowadzonej przez Stowarzyszenie Edukacji i Rodziny „Sternik”, a w 2009 roku orszaki wyszły już na ulice Warszawy. W 2009 roku odbył się pierwszy Orszak Trzech Króli na ulicach Warszawy zainicjowany przez rodziców i nauczycieli z tej szkoły.
W 2011 roku w wydarzeniu oprócz Warszawy brało udział już 5 miejscowości, a z biegiem lat, dzięki konsekwencji, determinacji, dobremu zorganizowaniu, dzięki entuzjazmowi i pomysłowości setek czy tysięcy osób dołączyło do świętowania obchodów uroczystość Objawienia Pańskiego aż 900 miast i miejscowości. Dziś w tych barwnych, roztańczonych i śpiewających korowodach bierze udział blisko 1 mln osób, wędrujących ulicami polskich miast i drugie tyle przed telewizorami podczas transmisji TVP. Co więcej, Orszak odbywa się także poza granicami naszego kraju: w Ukrainie, we Włoszech, w Niemczech, Wielkiej Brytanii, w krajach Afryki i Ameryki Północnej – lista krajów jest długa i imponująca.
W postaci trzech mędrców wcielają się wolontariusze: są to rodzice najróżniejszych zawodów, lekarze, informatycy, artyści, prawnicy, przedsiębiorcy, profesorowe, rektorzy, aktorzy. W każdym z miast, w którym przechodzą orszaki, patronaty nad nimi obejmują miejscowi prezydenci i burmistrzowie miast oraz biskupi danej diecezji.
Głównym organizatorem pochodów jest Fundacja Orszak Trzech Króli, która odpowiada za orszak w stolicy oraz wspiera inne miasta w ich przygotowaniu.
Od początku swojego istnienia Orszak Trzech Króli miał wymiar nie tylko kulturalny, artystyczny i edukacyjny, ale również charytatywny. Dla przykładu; przez kilka lat Fundacja Orszak Trzech Króli współpracowała w tym zakresie z Fundacją Dzieło Nowego Tysiąclecia, która opiekuje się zdolną młodzieżą w trudnej sytuacji materialnej, umożliwiając ponadprzeciętnym uczniom zdobycie odpowiedniego wykształcenia i realizację edukacyjnych pasji. Takich inicjatyw w wymiarze lokalnym towarzyszących Orszakowi jest wiele.
Fundacja Orszak Trzech Króli reaktywuje dawne obyczaje z różnych terenów Polski; przypominając o ich bogactwie, różnorodności, niezwykłej urodzie i głębokim, symbolicznym znaczeniu. Przywracając te staropolskie zwyczaje Fundacja pokazuje, jak cennym (w wymiarze rodzinnym i społecznym), aktywnie oraz twórczo spędzonym czasem może być okres Świąt Bożego Narodzenia.
Ta symboliczna nagroda jest uhonorowaniem pomysłodawców i twórców Orszaku Trzech Króli, jest z nami dzisiaj jedna z nich, Pani Anna Murawska, ale przede wszystkim wyrazem naszego uznania dla tych wszystkich osób i środowisk, które aktywnie, rokrocznie włączają się w to wspaniałe dzieło.
W kategorii Za Wolność – Zenona Wechmanna
W drugiej edycji nagrody “Stukot”, w kategorii: “Za wolność”, nagrodę otrzymał Major Zenon Wechmann. Jest to przykład niezłomnej postawy będącej wypełnieniem w życiu ideałów wolności, o które walczyli robotnicy 28 czerwca 1956 roku.
Major Zenon Wechmann, przewodniczący Wojewódzkiej Rady Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz prezes Wielkopolskiego Oddziału Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego. Od wielu lat zaangażowany w upamiętnianie historii Narodu Polskiego. Wyjątkowo dba o to, aby młode pokolenie zapoznało się z dziejami konspiracji antykomunistycznej troszcząc się o pamięć po zamęczonych i zamordowanych. Pan Zenon Wechmann doprowadził do zorganizowania pochówku ofiar mordu przy ulicy Niegolewskich oraz symbolicznego upamiętnienia rozstrzelanych w podpoznańskich lasach.
Zenon Wechmann w czasach stalinizmu kontestując decyzję władz o likwidacji Związku Harcerstwa Polskiego oraz o włączeniu organizacji do komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej postanowił przyłączyć się do konspiracyjnej działalności harcerskiej przyjmując pseudonim „Czarny Wilk”. Za niezłomność i chęć zachowania niezależności od komunistów zapłacił wysoką cenę. Druh Zenon Wechmann został aresztowany we wrześniu 1952 roku, po przejściu brutalnego śledztwa został skazany na 7 lat więzienia. Ciężkie więzienie w Rawiczu i praca w kamieniołomie odbiły się na jego zdrowiu. Został zwolniony na podstawie amnestii w lutym 1955 r. Jednak dotkliwe przeżycia nie stanowiły nawet podstawy do złamania jego charakteru.
W 1956 roku był czynnym uczestnikiem Poznańskiego Czerwca, a w czasie stanu wojennego udzielał pomocy internowanym i ich rodzinom. Do dziś, mimo zaawansowanego wieku, bierze udział w inicjatywach społecznych mających na celu trwałe upamiętnianie wydarzeń oraz wybitnych obywateli zasłużonych w walce o niepodległość Państwa Polskiego. Swoją postawą oraz chartem ducha jest żywym przykładem, że słowa wypowiadane przez robotników 28 czerwca 1956 roku – o poszanowaniu godności człowieka i prawo do samostanowienia są ciągle aktualne.
W kategorii Za prawo i chleb – Hospicjum Palium
Nagroda dla Hospicjum Palum, dzieła, które jest chlubą miasta, regionu i kraju. Stało się szczególnym znakiem nadziei we współczesnej rzeczywistości, nie tylko medycznej.
Powstała w drugiej połowie dwudziestego wieku, opieka paliatywno – hospicyjna powróciła do holistycznej – całościowej – troski o człowieka, stawiając go – jako osobę – w centrum działań medycyny. Dokonała się wtedy swoista kontrofensywa wobec tendencji do często bezrefleksyjnej technologizacji i dehumanizacji medycyny. Staliśmy się krajem o jednym z najbardziej skutecznych ogniw jej rozwoju i możemy innym – również krajom najbogatszym w tym zakresie – imponować. Opieka paliatywno-hospicyjna przywołała troskę o dobrą komunikację, o skupienie się na dolegliwościach, które wymagają ukojenia, o dostrzeżenie wszelkich wymiarów cierpienia, w tym nie tylko fizycznego, ale i duchowego.
Chory, jako osoba, został znów postawiony w centrum, a zakres działań medycznych został uzależniony od potrzeb nie tylko fizycznych, ale także duchowych, potrzeby dostrzeżenia wszelkich wymiarów cierpienia, potrzeby dobrej komunikacji, wysłuchania. Prostej potrzeby obecności.
Przesłanie opieki paliatywnej odczytał bezbłędnie i zaszczepił w środowisku medycznym, w cieniu Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego, Prof. Jacek Łuczak – pozostawiając z licznymi współpracownikami najpiękniejsze dzieło, jakim jest – Hospicjum Palium, jeden z kluczowych elementów opieki paliatywnej w naszym kraju. To dzieło jest chlubą miasta, regionu i kraju. Stało się szczególnym znakiem nadziei we współczesnej rzeczywistości, nie tylko medycznej.
Przyznanie wyróżnienia dla Hospicjum Palium wiąże się także z życzeniami skierowanymi w stronę Wyróżnionych – by to piękne dziedzictwo kontynuować w sposób pełny, z wytrwałością, konsekwencją i rozmachem.
W ubiegłym roku laureatami pierwsze edycji nagrody Stukot-56 – odgłosy Czerwca byli: poznański piekarz Jacek Polewski, Fundacja Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio oraz narody ukraiński i polski.
Nagroda Stukot’56 – odgłosy Czerwca przyznawana jest przez Kapitułę powołaną prze Dyrektora Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości. Tworzą ją osoby reprezentujące różnorodne środowiska i światopogląd. W skład kapituły wchodzą: przewodniczący Przemysław Terlecki – dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, Cecylia Barbara Belchnerowska – Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Zgromadzenia Serafitek w Poznaniu, dr hab. med. Szczepan Cofta – Naczelny Lekarz Szpitala Klinicznego im. Heliodora Święcickiego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Robert „Litza” Friedrich – muzyk, kompozytor, lider zespołów Luxtorpeda i Arka Noego, prof. dr hab. Bogumiła Kaniewska – Rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Tomasz Kobierski – Prezes Zarządu Grupy MTP w Poznaniu, Marek Lenartowski – lider i były przewodniczący NSZZ „Solidarność” w zakładach im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu, Janusz Stolarski – aktor, reżyser, twórca m. innymi widowisk plenerowych (“STUKOT/Czerwiec’56”, „Trzy tramwajarki”, „Pierwszy strzał”), dr hab. Rafał Reczek, Dyrektor poznańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, Joanna Sadzik – Prezes Stowarzyszenia Wiosna – Szlachetna Paczka, Piotr Tarnawski – Dyrektor Centrum Pojazdów Szynowych w Poznańskim Instytucie Technologicznym Sieci „Łukasiewicz oraz Jan Gładysiak – sekretarz Kapituły.
Organizatorem konkursu jest Wielkopolskie Muzeum Niepodległości, współorganizatorem Grupa MTP. Partnerami wspierającymi konkurs jest Poznański Oddział IPN, Fundacja Agencji Rozwoju Przemysłu, H. Cegielski-Poznań S.A., H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych, Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny, Fundacja ENEA S.A., oraz Fundacja IN_SPIRE Grupy MTP.
Więcej informacji o nagrodzie: https://stukot56.pl
DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA Piotr Pasieczny/fotobueno
